Proszę podać, w jakich odstępach czasu, podczas ciągłego pomiaru niwelacyjnego dla celów założenia szczegółowej osnowy wysokościowej, należy wykonać pełny zakres sprawdzenia niwelatora i łat i proszę opisać sposób sprawdzenia i ewentualnej rektyfikacji warunku poziomowości osi celowej niwelatora optycznego, samopoziomującego.

Zarys odpowiedzi:
Pełny zakres sprawdzenia niwelatora w trakcie prowadzenia ciągłego pomiaru wykonuje się nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie.
Sprawdzenie poziomości osi celowej niwelatora wykonuje się następująco:
1. sprawdzenie libeli pudełkowej;
2. sprawdzenie kompensatora;
3. wybranie dwóch stanowisk łat, oddalonych od siebie o 60 - 80 m;
4. ustawienie niwelatora w środku pomiędzy łatami i wykonanie dwukrotnej niwelacji "ze środka"; obliczenie przewyższeń; uśrednienie wyniku;
5. ustawienie niwelatora w odległości ok. 3m od jednej z łat, przewyższenia - "niwelacja w przód".
Jeżeli przewyższenie obliczone z niwelacji "w przód" i z niwelacji "ze środka" nie różnią się więcej niż 2-3 mm, to można uznać, że jest zachowany warunek poziomości osi celowej. Jeżeli jest inaczej , to należy przyjąć odczyt na łatę bliższą jako poprawny i obliczyć odczyt na łatę dalszą, przyjmując jako właściwe przewyższenie pomierzone ze środka. Następnie za pomocą śrubek rektyfikacyjnych nastawić pozioma kreskę siatki celowniczej na obliczony odczyt i wykonać pomiar kontrolny.

Podstawa prawna:
1. Rozporządzenie MSWiA z dnia 09 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
2. PN-ISO 17123-2:2005P – Optyka i instrumenty optyczne. Terenowe procedury testowania instrumentów geodezyjnych i pomiarowych. Część 2: Niwelatory