Geodeta otrzymał zlecenie na wykonanie dokumentacji do celów prawnych dla nieruchomości, dla której stan zapisany w księdze wieczystej odnoście do powierzchni i granic nieruchomości, rożni się znacząco od stanu ujawnionego w ewidencji gruntów i budynków, a oba te stany różnią się od faktycznej sytuacji terenie. Opisać jakie rozwiązania uregulowania tej sprawy, zależnie od sytuacji powinien zaproponować geodeta właścicielowi nieruchomości, jeśli geodeta stwierdził że zarówno stan w KW jak i ewidencji gruntów jest błędny.
Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości (art. 1. 1 kw). Domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym (art. 3. 1 kw).
W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności (art. 10. 1 kw).
Po usunięciu niezgodności, zgodnie z ustawą prawo geodezyjne i kartograficzne, sąd obowiązany jest przekazać właściwemu staroście (art. 23. 1 pgik):
- odpisy prawomocnych orzeczeń sądowych w sprawach o:
- własność nieruchomości lub jej części, w szczególności dotyczących:
- stwierdzenia nabycia prawa własności do nieruchomości przez zasiedzenie,
- nabycia praw do spadku,
- działu spadku,
- zniesienia współwłasności,
- podziału majątku wspólnego,
- potwierdzenia nabycia prawa własności w wyniku uwłaszczenia,
- wydanie nieruchomości lub jej części,
- rozgraniczenie nieruchomości;
- własność nieruchomości lub jej części, w szczególności dotyczących:
- zawiadomienia o nowych wpisach w działach I i II księgi wieczystej.
Podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane katastru nieruchomości (art. 26. 1 kw).
W razie niezgodności danych katastru nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej sąd rejonowy dokonuje – na wniosek właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika – sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości (art. 27. 1 kw). Sprostowanie może być dokonane także z urzędu, na skutek bezpośredniego sprawdzenia danych w bazie danych katastru nieruchomości lub zawiadomienia jednostki prowadzącej kataster nieruchomości (art. 27. 2 kw). Do zawiadomienia, dołącza się wypis z operatu katastralnego, a gdy jest to niezbędne – także wyrys z mapy katastralnej lub inny dokument stanowiący podstawę sprostowania oznaczenia nieruchomości (art. 27. 3 kw).
Opisać jakie rozwiązania uregulowania tej sprawy, zależnie od sytuacji powinien zaproponować geodeta właścicielowi nieruchomości, jeśli geodeta stwierdził że zarówno stan w KW jak i ewidencji gruntów jest błędny.
Geodeta przystępując do realizacji podziału nieruchomości musi w sposób prawidłowy określić jej stan prawny, czyli określić komu i na jakiej podstawie przysługują prawa do nieruchomości.
W pierwszej kolejności właściciel powinien uregulować stan prawny nieruchomości. Tzn. powinien zwrócić się do właściwego miejscowo sądu rejonowego z wnioskiem o wpis w księdze wieczystej swego prawa. Następnie geodeta może rozpocząć prace związane z uregulowaniem stanu zapisanego w ewidencji gruntów i budynków.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (kw)
- Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (pgik)